Gan ein bod yn yr 21ain ganrif, mae’n drist gweld erchyllterau o’r fath. Ond roedd yn bwynt da i ni fel pobl ddysgu ganddo ac fe wnaeth ein gwneud yn gryfach, a dyna pam y bu’n rhaid i ni fynd ati gyda’r mudiad Mae Bywydau Du o Bwys i bwysleisio pwysigrwydd sensiteiddio. Helpodd technoleg ni i weld yn union beth oedd yn digwydd mewn amser go iawn, ac er ei fod yn ddinistriol, roedd yn sbardun i’r mudiad hwn, a dyma ni oll yn dod ynghyd fel cymuned fach ym Mhort Talbot i brotestio.
Dim ond unigolion cul eu meddwl fyddai’n cyfyngu’r brotest hon a’r achos rydym yn ymladd drosto i leoliad penodol. Rydyn ni’n gorfod ein cefnogi ni’n hunain oherwydd gallai’r hyn a ddigwyddodd i George ddigwydd i unrhyw un a dyna pam mae angen i ni ddod at ein gilydd i rannu syniadau ar sut y gallwn symud ymlaen ar ein siwrneiau personol.
Mae Cymru Wrth-hiliol yn uchelgeisiol iawn oherwydd mae hiliaeth yn treiddio’n ddwfn i wead cymdeithas, a chymdeithas sy’n ein siapio. Fodd bynnag, mae’n ganmoladwy bod sgyrsiau a gweithredu’n digwydd ymhlith fy nghenhedlaeth i, a gobeithio bydd y genhedlaeth nesaf yn gorffen y gwaith hwnnw, er bod hynny am gymryd amser.
Rwyf wedi bod yn ffodus a chael fy nghroesawu’n dda iawn yng Nghymru, ond o fewn fy nghylch, mae yna bobl sydd wedi profi ymosodiadau a chamdriniaeth hiliol.
Fe wnaethom ni ddefnyddio’r cyfryngau cymdeithasol i gael cyhoeddusrwydd a rhannu’r neges ac fe ddenodd hynny lawer o bobl o bob cwr. Fe gawsom ni rai pobl, bron i 100, i gymryd rhan yn cynnwys cynghorydd Port Talbot. Rwy’n teimlo ei bod yn anrhydedd bod yn rhan o’r mudiad cadarn hwn.
Rwy’n dod o gefndir ble mae gweithredu wedi’i wreiddio ynof fi oherwydd ein diwylliant o gadw gyda’n gilydd, Wuntu ydyn ni’n galw hyn. Cefais fy nysgu na ddylwn fyth gadw’n dawel yn wyneb anghyfiawnder ac roedd hynny’n ymestyn i fy nghyfranogiad yn y brotest Mae Bywydau Du o Bwys. Doedd fy nghyfranogiad i ddim oherwydd beth ddigwyddodd i George Floyd yn unig, ond er mwyn grwpiau lleiafrifoedd ethnig yn ehangach.
I genedlaethau’r dyfodol: ewch ati i fyw eich bywyd yn y ffordd rydych chi’n teimlo fel gwneud. Peidiwch â gadael i neb orchymyn dim i chi. Cofiwch bob amser, caiff pawb ei eni yn unigolyn, ac rydych chi’n mynd yn ôl i ble daethoch chi ohono fel unigolyn. Rydyn ni’n dod yma i ddysgu ac i wneud y Ddaear yn well lle. Fy moto i yw, os byddaf yn gadael y Ddaear yn well nag yr oedd pan gyrhaeddais i, mae hynny’n beth da. Gwnewch rywbeth y byddech yn cael eich cofio amdano. Gadewch etifeddiaeth i’r person a ddaw ar eich ôl. Os bydd rhywun yn gofyn i mi pwy ydw i, yna fe fydda i’n dweud: ti ydw i, yn edrych arnaf i drwy dy lygaid di. Rydyn ni’n un er ein bod wedi cael ein gorfodi i feddwl ein bod ar wahân, ond dyna ledrith sy’n perthyn i’r hen system. Y system newydd yw, rydyn ni oll yn un.
Jyst ewch ati i fyw eich bywyd gorau a sefyll drosoch eich hunain a’r bobl o’ch cwmpas.
Dim cyfiawnder, dim heddwch.
