Gan mai ni oedd yr unig deulu Du mewn pentref bach, nôl yn 1981, fe brofais i a fy chwaer lawer o hiliaeth mewn ysgolion, a gan athrawon, a hefyd roedden ni’n cael mynediad at lai o gyfleoedd. Roeddwn i bob amser yn cael fy ngweld fel plentyn drwg y pentref, felly roeddwn i’n mynd i helynt bob amser, hyd yn oed er nad oeddwn i’n gwneud dim byd ond bod allan gyda phlant eraill o’r gymuned, roeddwn i’n darged hawdd i bobl. Rwyf wedi cael fy ngalw yn llawer o enwau ofnadwy. Yn anffodus, yn ein cymdeithas heddiw, mae hiliaeth yn parhau i fodoli. Mae pob un o fy nhri phlentyn wedi profi hiliaeth tra’r oedden nhw yn yr ysgol.
Fe wnaeth fy mhrofiad fy symbylu i weithredu, yn enwedig wrth glywed am farwolaeth George Floyd, a gwnaeth hynny i mi benderfynu nad ydw i am oddef hiliaeth mwyach.
Galwad i gael ein trin yn gydradd a chael yr un cyfleoedd â phawb arall yw Mae Bywydau Du o Bwys. Mae gennym hiliaeth systematig a sefydliadol o fewn sefydliadau mawr, ac rydyn ni’n cael ein trin yn wahanol. Ar ddiwedd y dydd, ddylai neb farw oherwydd lliw eu croen.
Gan feddwl yn ôl i’r brotest yn Wrecsam, pan welais i’r newyddion am George Floyd, fe wnaeth fy nharo, er nad dyma’r tro cyntaf, rwyf wedi gweld llawer o bobl Ddu’n cael eu lladd gan yr heddlu yn America, ond pan glywais i’r geiriau hynny ‘I can’t breathe’ a ‘Please leave me alone’, penderfynais mai digon yw digon! Mae’n fater difrifol y mae angen inni wneud safiad yn ei erbyn. Fe ddechreuodd fel syniad bach, drwy siarad gydag ambell aelod o’r gymuned, a thyfodd yn gannoedd o bobl, sy’n arwydd o’r diddordeb yn y mater, a thyfodd fel caseg eira o’r pwynt hwnnw. Roedd yn deimlad mor dda gweld y gymuned yn dod ynghyd.
BLM oedd fy mhrotest gyntaf erioed, er fy mod yn weithredol erioed mewn gwaith cymunedol, codi ymwybyddiaeth a phrosiectau cydlyniant, fe wnaeth y mudiad hwn ddeffro angerdd newydd.
Pan benderfynais fod yn rhan o’r brotest, gwneud er mwyn fy mhlant wnes i oherwydd roeddwn i eisiau i fy mhlant weld ein bod yn gallu gwneud safiad a chael clywed eu lleisiau, ac roedd y brotest yn dangos hynny hefyd. Peidiwch â theimlo eich bod ar eich pen eich hunain, oherwydd mae llawer o bobl allan yna ac mae angen ichi godi eich llais i bobl eich clywed. Peidiwch â bod ofn defnyddio eich llais os ydych chi’n cael eich trin yn wahanol oherwydd lliw eich croen, eich credoau crefyddol, ac ati, oherwydd po uchaf rydych chi’n siarad, po fwyaf y cewch eich clywed ac mae pethau’n newid.
Dim Cyfiawnder, Dim Heddwch.
